انواع سبک های رهبری: ۵ سبک رهبری مهم

سبک رهبری / رهبری به دلیل نقشی که در اثربخشی فردی و سازمانی ایفا می کند، موضوع بسیار مهمی در حوزه رفتار سازمانی محسوب می شود، به همین دلیل ما قصد داریم در اینجا به تعریف سبک رهبری و انواع سبک های رهبری بپردازیم.

نتایج تحقیقات نشان می دهد که «رهبری مهم ترین موضوع در حوزه رفتار سازمانی و روابط انسانی است». تعاریف زیادی از مفهوم رهبری صورت گرفته است که تقریباً همگی آنها بر این نکته اذعان دارند که رهبری، فراگرد نفوذ و تاثیرگذاری بر اعضای سازمان است. مفهوم قدرت با مفهوم رهبری ارتباط نزدیکی دارد، زیرا قدرت عبارت است از توانایی اعمال نفوذ بر دیگران، در واقع نفوذ، نتیجه به کارگیری قدرت است.

مهم ترین ویژگی رهبران داشتن بینش است که به کمک آن، آنچه که در سازمان و جامعه روی می دهد را می بینند و راهی را که باید طی شود را، تشخیص می دهند. همین بینش است که به رهبران قدرت و انرژی کار و فعالیت می بخشد و باعث می شود که با الهام بخشی به پیروان و ایجاد انگیزه، انرژی کار وفعالیت را در آنان نیز به وجود آورند و عقاید خود را عینیت بخشند و به واقعیت تبدیل سازند. رهبری فرایند نفوذ در دیگران است به گونه ای که آنها با میل و رغبت خود، در دستیابی به اهداف سازمان تلاش نمایند.

جامعه شناسان می گویند :حتی درون گراترین انسان ها در طول عمر خود روی ده هزار نفر تاثیر می گذارند!

سبک رهبری تعیین کننده جو حاکم بر سازمان ، هم چنین چگونگی تعامل رهبران با زیر دستان است. درخصوص نظریه های رهبری تحقیقات فراوانی صورت گرفته است، که نتایج حاصله بیانگر سبک های رهبری متفاوتی است. یک سبک رهبری خاص برای همه موقعیت ها مناسب نبوده و هر شخص شیوه ای در هدایت دیگران دارد؛ رهبران می توانند در موقعیت های مختلف از سبک های رهبری متفاوتی استفاده کنند.
چگونگی اتخاذ سبک های رهبری برای اطمینان از اثربخشی آن سبک، یکی از مهم ترین مباحث علوم رفتاری است. سبک رهبری، به خصوصیات رفتاری رهبر در هدایت، انگیزش، راهنمایی و مدیریت یک گروه گفته می شود. صاحب نظران سبک های رهبری متفاوتی معرفی کرده اند که در ادامه به معرفی تعدادی از مهم ترین سبک های شناخته شده رهبری می پردازیم:

انواع سبک های رهبری

رهبری اقتدارگرایانه (Autocratic Leadership)

 

در رهبری اقتدارگرایانه، قدرت و اقتدار قانونی، در انحصار رهبر سازمان است و تصمیمات بدون مشورت با اعضای تیم و توسط رهبری گرفته می شود و زیردستان فرصتی برای ارائه پیشنهادات خود ندارند، که به آن رهبری مستبدانه نیز گفته می شود.
رهبران اقتدارگرا، به روشنی انتظارات خود را از زمان و نحوه انجام کار، بیان می کنند. سبک رهبری اقتدارگرا برای سازمان های نظامی مناسب است که در آنها نیاز به کنترل بیشتری بر روی پیروان است. استفاده از سبک رهبری اقتدارگرا باعث تضعیف روحیه افراد می شود. سبک رهبری اقتدارگرا را در یک جمله می توان خلاصه کرد: «همراه با من حرکت کنید».

رهبری اقتدارگرایانه

 

 رهبری بوروکراتیک (Bureaucratic Leadership)

 

رهبر بوروکرات مانند رهبر اقتدارگرا، به اعضای تیم می گوید که دقیقا چه کاری را چگونه انجام دهند، اما پایه و اساس همه دستورات او سیاست ها و دستورالعمل های سازمان است. در واقع رهبران رهبران بوروکراتیک از قوانین و مقررات سازمان پیروی می کنند و روی آنها خیلی تاکید دارند به همین جهت به افراد خیلی کم آزادی می دهند یا اصلا آزادی نمی دهند. رهبری بوروکراتیک جهت سازمان دهی موسسات اداری و خدماتی و سازمان های بزرگ، مناسب است.

رهبری بوروکراتیک

 رهبری کاریزماتیک (Charismatic Leadership)

 

رهبری فرهمند یا کاریزماتیک در دوران بی ثباتی و بحران، در سازمان پدید می آید و آینده را بهتر از وضع موجود متجلی می سازد، به همین دلیل برای نجات سازمان از یک بحران مطلوب است. رهبران کاریزماتیک با توسل به نیروی شخصی و توانایی های فردی، افراد را متحول می سازند و اهمیت و ارزش کارها را در وجود آنان تزریق می کنند. رهبری کاریزماتیک یعنی برقراری رابطه ای که در آن، رهبر بدون اعمال زور یا پاداش مالی بر روی پیروان اثر می گذارد. از علل ظهور رهبران کاریزماتیک شرایط بحرانی تاریخی یا اجتماعی است.
رهبر فرهمند خودکامه و دیکتاتور است و همواره عقاید و نظرات خود را بهتر از دیگران می داند؛ در حدی است که دیگران نمی توانند به آن پی ببرند چنین تفکراتی می تواند سازمان را به مسیر خطرناکی هدایت کند . در نتیجه رهبران کاریزماتیک پس از رفع بحران، نمی تواند برای سازمان اثربخش باشند.

رهبری کاریزماتیک

 

 رهبری مشارکتی (Participative Leadership)

 

در سبک رهبری مشارکتی یا رهبری دموکراتیک اعضای تیم در فرایند تصمیم گیری مشارکت داده می شوند و اجازه اظهار نظر دارند؛ اما تصمیم نهایی توسط رهبر تیم گرفته می شود در نتیجه کارکنان از رضایت شغلی و بهره وری بالایی برخوردار هستند . سبک رهبری مشارکتی معمولاً موثرترین سبک رهبری محسوب می شود. در این سبک ارتباطات دوسویه است و مناسب سازمان هایی است که نیاز به نوآوری و خلاقیت دارند. از مهم ترین مسائل در این سبک رهبری ایجاد اعتماد برای افزایش انگیزه نیروی انسانی سازمان است.

رهبری مشارکتی

 

رهبری تفویضی (Delegative Leadership)

 

در سبک رهبری تفویضی اختیارات به طور کامل به زیردستان واگذار می شود و رهبر هیچ دخالتی در امور نمی کند، زیرا تصور می شود زیردستان دارای شایستگی کافی برای تشخیص موقعیت هستند. این سبک زمانی استفاده می شود که تیم از لحاظ انگیزه و توانایی بالغ باشد. از معایب سبک رهبری تفویضی این است که باعث می شود در هنگام بروز مشکل، همه یکدیگر را به خاطر اشتباهات مقصر بدانند و گروه به درستی هدایت نشود. رفتار هدایتی و حمایتی رهبر، در سبک رهبری تفویضی پایین است، و در نهایت تصمیم گیری بر عهده اعضای تیم خواهد بود.

رهبری تفویضی

Sending
User Review
۰ (۰ votes)
8 نظرات
  1. نیما می گوید

    رهبران فرهمند به آن دسته از ذهبران اطلاق می شه که دارای نوعی نبوغ فوق العاده، جذبه و نیروی فوق انسانی هستند. احتمال هم داره که موجب سعادت بشه.

    1. سیدمحمد ساجد می گوید

      خیلی متشکرم از بیان نظرتون

  2. سحر می گوید

    منبع این مطالب، منبع نمودار کدوم کتابه؟

  3. محمد گودرزی می گوید

    مطمئنم بسیاری از کسانی که این مطلب رو می خونن دوست دارن رهبر کاریزماتیک باشن. اما باید توجه کنید رهبر کاریزماتیک شجاعه، طاقتش در برابر استرس زیاده، قدرت نفوذ و تاثیرگذاری بالایی داره، از علم و تجربه زیادی برخورداره. قبل از انتخاب این سبک مطمئن بشید همه این موارد رو دارید در غیر اینصورت به رهبری مشارکتی (Participative Leadership) رو بیارید.

    1. سیدمحمد ساجد می گوید

      سلام ، ممنونم از پیام و نظرتون آقای گودرزی
      دقیقا همینطوره
      خیلی ها توی ظاهر خودشون را رهبر کاریزماتیک میدونن ولی نمیتونن از حقوق خودشون و سازمانشون دفاع کنن ! یا با یک بالا و پایین شرایط روزگار بهم میریزن
      اینجور افراد را نمیشه رهبر کاریزماتیک عنوان کرد

  4. آرمان اندیشه می گوید

    سلام.
    ذکر این نکته در رابطه با نگارش و انتشار مقالات و محتوای علمی حائر اهمیت است که بیان منابع و مآخذ در پایان و یا در میان متن، حاکی از درست کاری، صداقت و تعهد نویسنده است و چه بسا تاثیر گذاری و ارزش مقاله و همچنین محتوای وبسایت شما را دو چندان می‌کند.
    سپاس.

  5. عبدالحی مدبر می گوید

    موضوع خیلی عالی و پر بار، تشکر.

    1. گلاره قربان‌پور می گوید

      ممنون از وقتی که برای مطالعه این مطلب گذاشتید.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.